FAQ

Covid-19

Εγκυμοσύνη και κορωνοϊός

Οι έγκυες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τη νόσο COVID-19;
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ: «Οι έγκυες δεν φαίνεται να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να κολλήσουν τον SARS-CoV-2, τον ιό που προκαλεί την COVID-19. Ωστόσο, σύμφωνα με μελέτες, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος σοβαρής νόσησης από την COVID-19 σε περίπτωση μόλυνσης, συγκριτικά με μη έγκυες γυναίκες παρόμοιας ηλικίας. Η COVID-19 κατά την εγκυμοσύνη έχει επίσης συσχετιστεί με αυξημένη πιθανότητα πρόωρου τοκετού.
Επιπλέον, οι έγκυες ή οι έγκυες που βρίσκονται στους πρώτους μήνες εγκυμοσύνης, με αυξημένο βάρος και υποκείμενα νοσήματα όπως υπέρταση και διαβήτη, διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να αναπτύξουν σοβαρής μορφής νόσο COVID-19. Λόγω των αλλαγών στο σώμα τους και το ανοσοποιητικό τους σύστημα, οι έγκυες είναι επιρρεπείς να νοσήσουν σοβαρά με λοιμώξεις του αναπνευστικού. Επομένως, είναι σημαντικό να λαμβάνουν προφυλάξεις ενάντια στην COVID-19 και να αναφέρουν πιθανά συμπτώματα (συμπεριλαμβανομένου πυρετού, βήχα ή δυσκολίας στην αναπνοή) στον πάροχο υγειονομικής περίθαλψής τους.»

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ και το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα που να αποκλείουν με κάθε βεβαιότητα την πιθανότητα μετάδοσης κατά την εγκυμοσύνη ή τον τοκετό. Ωστόσο, έως σήμερα, δεν έχει βρεθεί ΚΑΝΕΝΑΣ ενεργός ιός στο μητρικό γάλα, το αίμα του ομφάλιου λώρου ή το αμνιακό υγρό σε μητέρες που έχουν μολυνθεί με τον ιό. Τα περισσότερα νεογνά ατόμων με COVID-19 κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης δεν έχουν νοσήσει με COVID-19 κατά τη γέννησή τους, αλλά ορισμένα νεογνά βρέθηκαν θετικά στην COVID-19 σε έλεγχο λίγο μετά τον τοκετό. Δεν γνωρίζουμε εάν αυτά τα νεογνά εκτέθηκαν στον ιό πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά τον τοκετό. Τα περισσότερα νεογνά που βρέθηκαν θετικά στην COVID-19 ανέπτυξαν ήπια ή καθόλου συμπτώματα και ανάρρωσαν. Σύμφωνα με εκθέσεις, μερικά νεογνά ανέπτυξαν σοβαρής μορφής νόσο COVID-19.
Ο ΠΟΥ και το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC) συνιστούν στις εγκύους να τηρούν τα γενικά μέτρα προφύλαξης:
  • Πλένε τα χέρια σου τακτικά για τουλάχιστον 30 δευτερόλεπτα με αλκοολούχο καθαριστικό χεριών ή σαπούνι και νερό.
  • Κράτα απόσταση από τους άλλους και απόφυγε χώρους με συνωστισμό καθώς και τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
  • Απόφυγε όσο μπορείς να ακουμπάς το πρόσωπό σου, κυρίως τα μάτια, τη μύτη και το στόμα.
  • Όταν βήχεις ή φταρνίζεσαι, κάλυπτε το στόμα και τη μύτη μέσα στον αγκώνα σου ή χρησιμοποίησε για να καλυφθείς ένα χαρτομάντιλο. Πέτα αμέσως το χρησιμοποιημένο χαρτομάντιλο.
  • Καθάριζε και απολύμανε συχνά τις επιφάνειες με τις οποίες έρχεσαι σε επαφή σε καθημερινή βάση.
  • Σε περίπτωση επαφής με άλλα άτομα, φόρα μάσκα π.χ. όταν πηγαίνεις για ψώνια στο σούπερ μάρκετ.
Εάν παρουσιάζεις πυρετό, βήχα ή/και δυσκολία στην αναπνοή, ζήτησε ιατρική βοήθεια νωρίς. Ενημέρωσε τηλεφωνικά πριν προσέλθεις σε κάποια ιατρική εγκατάσταση και τήρησε τις οδηγίες των τοπικών αρχών υγείας.
Σε κάθε περίπτωση επικοινώνησε με τη μαία σου, απευθείας με την κλινική ή κάλεσε τη γραμμή έκτακτης ανάγκης και μάθε τι πρέπει να κάνεις. Εναλλακτικά, μπορείς να απευθυνθείς στον/στη γυναικολόγο σου, εφόσον μπορείς να τον/την βρεις στο τηλέφωνο.
Αν δεν έχεις λάβει εκ τον προτέρων ειδικές οδηγίες, και πάλι επικοινώνησε με τη μαία σου, απευθείας με την κλινική ή κάλεσε τη γραμμή έκτακτης ανάγκης.
Αν αισθάνεσαι τη συνήθη κινητικότητα του εμβρύου, δεν παρουσιαστούν έντονες αιμορραγίες, δεν έχουν σπάσει τα νερά και νιώθεις ασφαλής στο σπίτι σου, μπορείς να παραμείνεις για κάποιο διάστημα ακόμα στο σπίτι σου, πριν ξεκινήσεις για την κλινική.

Προς το παρόν (τελευταία ενημέρωση  Αύγουστος 2021) βρίσκονται σε εξέλιξη διάφοροι τύποι εμβολίων κατά του COVID-19 από διάφορους παρασκευαστές. Ορισμένοι ελάχιστοι τύποι των εμβολίων αυτών έχουν ήδη εγκριθεί και χρησιμοποιούνται. Το εκάστοτε εμβόλιο που θα χρησιμοποιηθεί εξαρτάται προς το παρόν από τον εκάστοτε τόπο διαμονής σου. Σε κάθε χώρα διαφέρει ο προσδιορισμός των ατόμων που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου και εμβολιάζονται κατά προτεραιότητα.
Πώς να αποφασίσω εάν θα εμβολιαστώ ή όχι;
Για να μπορέσεις να αποφασίσεις ποια είναι η καλύτερη επιλογή για σένα είναι γενικά απαραίτητες ορισμένες βασικές πληροφορίες σχετικά με το θέμα του εμβολιασμού. Αποφάσισε σε συνεννόηση με την/τον ιατρό σου εάν στην περίπτωσή σου τα οφέλη είναι περισσότερα από τους πιθανούς κινδύνους.
Σύμφωνα με δηλώσεις του ΠΟΥ, οι έγκυες, εάν μολυνθούν, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν σοβαρής μορφής νόσο COVID-19. Προς το παρόν, υπάρχουν διαθέσιμα περιορισμένα δεδομένα για την αξιολόγηση των εμβολίων για τη νόσο COVID-19 στην εγκυμοσύνη. Ωστόσο, με βάση όσα γνωρίζουμε σχετικά με τα είδη των εμβολίων που χρησιμοποιούνται, δεν υπάρχει συγκεκριμένος λόγος ανησυχίας. Στο μεσοδιάστημα, ο ΠΟΥ συνιστά τον εμβολιασμό των εγκύων όταν τα οφέλη του εμβολιασμού στις έγκυες υπερτερούν των πιθανών κινδύνων. Για παράδειγμα, οι έγκυες με υψηλό κίνδυνο μόλυνσης (όπως εκείνες που εργάζονται στον ιατρικό κλάδο), ή με συννοσηρότητες που τις τοποθετούν σε ομάδα υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη σοβαρής νόσου COVID-19.
Τις επόμενες εβδομάδες και μήνες, θα υπάρξουν πολλές ενημερώσεις για αυτό το θέμα και τακτικά θα λαμβάνεις νέα πληροφόρηση.

Θηλασμός και κορωνοϊός

Μπορώ να συνεχίσω να θηλάζω, αν είμαι θετική στον COVID-19;
Εφόσον το επιτρέπει η γενική κατάσταση της υγείας σου (π.χ. εμφανίζεις μόνο ήπια συμπτώματα) και δεν υπάρχει καμία άλλη ιατρική αντένδειξη, σύμφωνα με τον ΠΟΥ ο θηλασμός δεν χρειάζεται να διακοπεί, ακόμα και σε περίπτωση νόσου COVID-19. Πρόσεχε να πλένεις τα χέρια σου σχολαστικά τόσο πριν όσο και μετά τον θηλασμό, καθώς επίσης να καλύπτεις το στόμα και τη μύτη σου με μάσκα σε όλη τη διάρκειά του.
Ενημερώσου τι πρέπει να κάνεις, και σε κάθε περίπτωση επικοινώνησε και πάλι με τον/τη γιατρό σου.

Ναι. Ωστόσο, η μόλυνση με βάση τις γνώσεις που διαθέτουμε σήμερα δεν μεταδίδεται μέσω του μητρικού γάλακτος. Το μωρό ενδέχεται να κολλήσει τον ιό –όπως και κάθε άλλος άλλωστε– από τη μητέρα μέσω των σταγονιδίων. Αυτό ισχύει βεβαίως και για το τάισμα με το μπιμπερό. Τα σταγονίδια φτάνουν στο παιδί λόγω της σωματικής εγγύτητας με τον βήχα, το φτάρνισμα και ενδεχομένως την αναπνοή. Ως εκ τούτου, ο ΠΟΥ και το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC) συνιστούν αφενός την εφαρμογή μάσκας κατά το τάισμα και αφετέρου το σχολαστικό πλύσιμο των χεριών πριν και μετά την όλη διαδικασία.
Παρακολούθησε το νεογνό σου για συμπτώματα νόσου COVID-19. Εάν το νεογνό σου παρουσιάζει ένα ή περισσότερα από αυτά τα σημάδια ή συμπτώματα, ίσως παρουσιάζει πρώιμα συμπτώματα της νόσου COVID-19 ή άλλης ασθένειας και θα πρέπει να επικοινωνήσεις με τον ιατρό σου.
• Πυρετός (θερμοκρασία 38°C (100,4°F) ή υψηλότερος θεωρείται έκτακτη ανάγκη)
• Ληθαργικότητα (υπερβολική κόπωση ή νωθρότητα)
• Καταρροή
• Βήχας
• Εμετοί
• Διάρροια
• Ανορεξία
• Δύσκολη ή ρηχή αναπνοή

Ο κίνδυνος μόλυνσης μπορεί να μειωθεί με τη χρήση μάσκας που καλύπτει το στόμα και τη μύτη. Επίσης, ο ΠΟΥ συνιστά το σχολαστικό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό και συχνό καθαρισμό και απολύμανση των επιφανειών συχνής επαφής με το χέρι.
Επιπλέον, να τηρείς αποστάσεις από άλλα άτομα και να αποφεύγεις χώρους με συγχρωτισμό. Να φοράς μάσκα όπου δεν είναι εφικτό να τηρείς επαρκή φυσική απόσταση από τρίτους.

Μέχρι στιγμής δεν είναι ακόμα σαφές, αν ο COVID-19 μπορεί να μεταδοθεί στο μωρό μέσω του μητρικού γάλακτος, παρόλα αυτά σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC) και την ΑΒΜ (Academy of Breastfeeding Medicine) στις μελέτες που έχουν διεξαχθεί έως τώρα ΔΕΝ αποδείχτηκε η παρουσία κορωνοϊών στο μητρικό γάλα. 
Δεδομένου ότι με βάση τις λίγες διαθέσιμες μελέτες δεν έχει αποδειχτεί η παρουσία κορωνοϊών στο μητρικό γάλα [βλ. Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC), ΑΒΜ (Academy of Breastfeeding Medicine)] μπορείς να ακολουθήσεις απλά τις γενικές συστάσεις για τη φύλαξη του μητρικού γάλακτος:
Πίνακας: Φύλαξη μητρικού γάλακτος
  • σε θερμοκρασία περιβάλλοντος 4 ώρες
  • στο ψυγείο (0-4°C) έως 3 ημέρες
  • στον καταψύκτη (-20°C) 3 μήνες

Βρέφος και κορωνοϊός

Τα βρέφη και τα μικρά παιδιά διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο;
Σύμφωνα με την Unicef και το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC) δεν διαφαίνεται να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο τα παιδιά από την νόσο του COVID-19. Ωστόσο, λόγω του περιορισμένου αριθμού δεδομένων δεν μπορεί να μιλήσει κανείς με βεβαιότητα για τις συνέπειες του COVID-19 σε βρέφη και παιδιά. Μέχρι στιγμής παρόλα αυτά δεν έχουν παρατηρηθεί παρά μόνο ελάχιστα κρούσματα σε παιδιά. 
Μεγαλύτερο κίνδυνο για τη δυσμενή εξέλιξη της νόσου διατρέχουν παιδιά (όπως και ενήλικες) που παρουσιάζουν ήδη προβλήματα στους πνεύμονες και εξασθένηση του ανοσοποιητικού λόγω υποκείμενων νοσημάτων.
Σύμφωνα με τη Unicef και το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, γνωρίζουμε ότι είναι πιθανό για άτομα οποιασδήποτε ηλικίας να μολυνθούν και να μεταδώσουν τον ιό, παρόλο που μεγαλύτερης ηλικίας άτομα ή/και όσα άτομα πάσχουν από υποκείμενα νοσήματα φαίνεται πιο πιθανό να αναπτύξουν σοβαρής μορφής νόσο. Από τη στιγμή που εξακολουθούμε να μαθαίνουμε πώς η COVID-19 επηρεάζει τα παιδιά, δεν μπορούμε να πούμε με καμία βεβαιότητα ποιες είναι οι συνέπειες της μόλυνσης με COVID-19.
Ωστόσο, τα παιδιά (όπως οι ενήλικες) με υπάρχοντα αναπνευστικά προβλήματα και χαμηλό ανοσοποιητικό λόγω άλλων παθήσεων, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο νόσησης με σοβαρής μορφής νόσο COVID-19.

Ο ΠΟΥ συνιστά οι γονείς να λαμβάνουν προφυλάξεις κατά τη φροντίδα του μωρού τους. Θα πρέπει να πλένετε τα χέρια σας πριν και αφού αγγίξετε το μωρό σας και να διατηρείτε όλες τις επιφάνειες καθαρές. Συνιστάται στους γονείς με συμπτώματα νόσου COVID-19 να φορούν ιατρική μάσκα κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε επαφής με το μωρό.
Θα πρέπει να ζητήσετε ιατρική φροντίδα νωρίς εάν εσείς ή το παιδί σας παρουσιάζει πυρετό, βήχα, δυσκολία στην αναπνοή ή άλλα συμπτώματα της νόσου COVID-19.
Με βάση τα όσα γνωρίζουμε έως τώρα και σύμφωνα με το ScienceDirect οι ιοί επιζούν σε θερμοκρασία δωματίου έως και 9 ημέρες πάνω σε λείες επιφάνειες. Κατά μέσο όρο ζουν 4-5 ημέρες. Ωστόσο, το κρύο και οι συνθήκες υγρασίας ενδέχεται να επιμηκύνουν τον χρόνο επιβίωσης. 
Με σχολαστική καθαριότητα και απολύμανση μπορούν να απομακρυνθούν οι κορωνοϊοί.

Ο κορωνοϊός είναι πιο μεταδοτικός από άλλους παθογόνους μικροοργανισμούς, γι' αυτό η πιο σχολαστική υγιεινή συνιστάται ανεπιφύλακτα και για τις πιπίλες, τα μπιμπερό και όλα τα σχετικά αξεσουάρ. Η αποστείρωση πριν από κάθε χρήση είναι πλέον απλούστατη διαδικασία: Κάποια μπιμπερό, όπως π.χ. το MAM Easy-Start Anti ColicTM διαθέτουν μια ενσωματωμένη λειτουργία αποστείρωσης, ενώ όλες οι πιπίλες MAM, μπορούν πολύ εύκολα και πρακτικά να αποστειρωθούν στον φούρνο μικροκυμάτων μέσα στη θήκη τους. Η μέθοδος δεν είναι μόνο γρήγορη, αλλά καταναλώνει και λιγότερη ενέργεια σε σχέση με το κλασικό βράσιμο. 
Επιπλέον, οι γονείς θα πρέπει να πλένουν τα χέρια τους σχολαστικά με μαντηλάκια χεριών με βάση την αλκοόλη ή σαπούνι και νερό, πριν και μετά την αποστείρωση. Η ορθή χρήση μάσκας μειώνει τους κινδύνους πιθανής μετάδοσης του ιού σε πιπίλες, μπιμπερό και αντλίες θηλασμού κατά την αποστείρωσή τους.